Dla rodzica przygotowanie odpowiedniego jadłospisu dla dziecka może być nie lada wyzwaniem! Dieta powinna składać się ze zbilansowanych, różnorodnych posiłków, które odpowiadają indywidualnym potrzebom dziecka. Jest to szczególnie ważne u osób z alergiami i nietolerancjami pokarmowymi, które są narażone na niedobory składników odżywczych. W takim przypadku wizyta u dietetyka pediatrycznego może być koniecznością.
Układanie jadłospisu dla dziecka a zalecenia Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego
Podczas planowania diety dla dziecka jadłospis warto przygotowywać w tzw. systemie dekadowym (opracowanym na 10 dni). Ułatwia to urozmaicenie zdrowej diety dla dziecka, robienie rozsądnych zakupów oraz zmniejszenie zjawiska marnowania żywności. Tworzenie jadłospisu wspomaga kontrolowanie, czy w posiłkach dobrane są wszystkie grupy składników odżywczych, a także pozwalają ocenić powtarzalność przygotowywanych dań.
Planując dietę dla dziecka, należy uwzględnić powstałe w 2020 r. zalecenia żywieniowe Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Zostały one przedstawione w postaci Talerza Zdrowego Żywienia – określającego proporcje produktów w diecie. Zalecenia ukazane są w sposób prosty i praktyczny, co ułatwia wykorzystanie ich do osiągnięcia właściwych ilości składników odżywczych w ciągu dnia.
Narodowy Instytutu Zdrowia Publicznego określa, że:
- ½ talerza – powinny stanowić warzywa i owoce,
- ¼ talerza – produkty zbożowe,
- ¼ talerza – źródła białka.
Ponadto Talerz Zdrowego Żywienia określa, że niewielka ilość tłuszczów pochodzenia roślinnego powinna stanowić uzupełnienie diety. W sprawie roślin zaleca się spożywać białko nie tylko w mięsie, ale wybierać zamiennie wysokobiałkowe strączki. Z kolei do produkty, które należy ograniczać to: sól, czerwone mięso, cukier i słodkie napoje, a także produkty przetworzone typu fast food.
Wpływ diety na zdrowie dziecka
Zdrowa dieta dla dziecka to jeden z najważniejszych elementów wpływających na jego prawidłowy wzrost oraz rozwój. Największy wpływ na zdrowie dziecka ma spożywanie owoców i warzyw. Badania potwierdzają, że dieta bogata w te składniki zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe i choroby sercowo-naczyniowe. Co więcej, jedzenie owoców i warzyw minimalizuje występowanie przewlekłych chorób, np. cukrzycy i otyłości. Innym przykładem żywności pozytywnie wpływającej na zdrowie są produkty zbożowe. Stanowią one źródło składników mineralnych, witamin oraz błonnika – spowalniającego wchłanianie tłuszczu i wspomagającego perystaltykę jelit.
Agencja ds. Badań nad Rakiem informuje, że zbyt duże spożycie mięsa czerwonego oraz przetworzonych produktów mięsnych wpływa na występowanie nowotworów. Z kolei nadmierne spożywanie cukrów w dużej mierze odpowiada za choroby układu krążenia, cukrzycę, a także sprzyja powstawaniu próchnicy. To właśnie dlatego stosowanie zaleceń Talerza Zdrowego Żywienia jest tak ważne w dietetyce pediatrycznej.
Diety eliminacyjne u dzieci
Alergia pokarmowa jest częstym problemem u dzieci przede wszystkim w wieku przedszkolnym. Istotnym elementem właściwej organizacji żywienia u alergików jest ścisła współpraca rodziców z dietetykiem dla dzieci. Udziela on informacji w zakresie przygotowywania posiłków, doboru produktów, a także obserwowania ewentualnych objawów alergii. Dietę eliminacyjną stosuje się tylko u dzieci z potwierdzoną alergią. Natomiast decyzja o jej włączeniu powinna być potwierdzona odpowiednim zaświadczeniem od lekarza.
Do najczęściej stosowanych diet eliminacyjnych u dzieci należą:
- dieta bezmleczna,
- dieta bezglutenowa,
- dieta bez laktozy,
- dieta bez orzechów,
- dieta bez jajek.
Przygotowanie posiłków w dietach eliminacyjnych
Podczas tworzenia jadłospisu w dietach eliminacyjnych należy używać jak największej ilości nieprzetworzonych produktów wysokiej jakości. Wyeliminowany z diety składnik należy zastąpić innym, dobrze tolerowanym przez dziecko, a także zaleca się uwzględnić jego zbliżoną wartość odżywczą. Obowiązkowe jest zapoznanie się z etykietami żywności, zwracając szczególną uwagę na konkretne alergeny. Warto zadbać o aspekt psychologiczny, mianowicie przygotowany posiłek powinien być wizualnie podobny do tego, który spożywają dzieci bez wykluczeń w diecie. Dzięki temu dziecko nie będzie czuło się „inne” wśród rówieśników.
Czym się zajmuje się dietetyk dla dziecka?
Dietetyk dziecięcy zajmuje się przede wszystkim edukowaniem rodziców w zakresie zdrowego żywienia, a także wyjaśnia, jaki jest wpływ żywności na psychikę i ciało. Ważne jest zatem, aby pracę nad zdrowymi nawykami zacząć już od najwcześniejszych lat, ponieważ u dzieci z nadwagą stwierdza się wysokie ryzyko wystąpienia otyłości i chorób z nią związanych w wieku dorosłym.
Do zadań dietetyka pediatrycznego należą m.in.:
- opracowanie diety dostosowanej do preferencji i wieku dziecka,
- układanie jadłospisów w zależności od potrzeb dziecka,
- opracowywanie zaleceń żywieniowych w przypadku nietolerancji i alergii,
- edukacja z zakresu kształtowania odpowiednich nawyków żywieniowych,
- kontrolowanie przyrostu wagi u dziecka z uwzględnieniem jego etapu rozwoju,
- prowadzenie analizy masy ciała.
Dla kogo przeznaczony jest kurs dietetyki pediatrycznej?
Kurs z zakresu dietetyki pediatrycznej przygotowany jest dla wszystkich, których interesuje tematyka zdrowej diety dla dziecka. Oferowany przez Polski Instytut Dietetyki Kurs Specjalisty ds. dietetyki pediatrycznej sprawdzi się dla osób pracujących z dziećmi (m.in. opiekunów, pedagogów, pomocy szkolnych), a także dla pracowników branży medycznej i dietetycznej. To doskonały sposób na uzupełnienie wiedzy z zakresu odżywiania oraz przygotowanie rodziców do żywieniowej opieki nad dzieckiem.
Absolwent kursu otrzymuje tytuł specjalisty ds. dietetyki pediatrycznej potwierdzony certyfikatem w języku polskim i angielskim. Należy podkreślić, w celu podjęcia pracy jako dietetyk, wymagany jest dyplom uprawniający do wykonywania tego zawodu albo uzyskany status absolwenta technologii żywności, kierunkowych studiów wyższych, czy też dietetyki I lub II stopnia.
