Zaktualizowano dnia 12 sierpnia 2024
Choroby autoimmunologiczne pojawiają się, gdy układ odpornościowy niewłaściwie uznaje własne komórki za obce i próbuje je zwalczyć. Wśród nich jedną z najczęściej występujących jest choroba Hashimoto. Terapia żywieniowa, opracowana przez specjalistę, jest dobrym rozwiązaniem w łagodzeniu skutków wywołanych m.in. przez schorzenia tarczycy. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób, zastanawiających się nad tym: czy wdrożyć protokół autoimmunologiczny? Dieta keto a Hashimoto – czy warto ją stosować? A może jeszcze inny sposób odżywienia będzie odpowiedni? Wizyta u dietetyka pozwoli na dobranie najlepszego z rozwiązań w żywieniu pacjentów.
Jak opracowywać dietę w Hashimoto i innych chorobach autoimmunologicznych?
Choroba Hashimoto jest przewlekłym zapaleniem tarczycy, które powoduje niedoczynność tarczycy z powodu odpowiedzi immunologicznej skierowanej przeciwko komórkom pęcherzykowym, co skutkuje naciekiem limfocytów i uszkodzeniem gruczołu tarczowego.
W opracowaniu diety w Hashimoto najważniejsze jest indywidualne podejście w układaniu jadłospisu pacjentowi, ponieważ nie ma wyznaczonych jednych właściwych zaleceń żywieniowych dla wszystkich osób z chorobami autoimmunologicznymi. Dieta w Hashimoto powinna przede wszystkim opierać się na usunięciu reakcji zapalnych i wyciszeniu układu immunologicznego.
Należy pamiętać, że odpowiednia diagnoza jest kluczem do prawidłowego postępowania zarówno medycznego, jak i dietetycznego. Dlatego też, aby przygotować zalecenia żywieniowe dobrane do konkretnej jednostki chorobowej, należy znaleźć odpowiedniego specjalistę. Powinien on w sposób holistyczny podejść do leczenia żywieniowego chorób autoimmunologicznych oraz posiadać niezbędną wiedzę i doświadczenie w tym zakresie.
Dieta autoimmunologiczna
Protokół autoimmunologiczny (auto immune protocol – AIP), który określany jest również mianem diety autoimmunologicznej, to restrykcyjna odmiana diety Paleo. Nacisk kładziony jest tu przede wszystkim na wysoką wartość odżywczą żywności, a także eliminację produktów zapalnych.
Dieta autoimmunologiczna pozwala na spożywanie jak największej ilości produktów, ale jedynie tych, które wspomagają regenerację organizmu. Ten sposób odżywiania został opracowany na podstawie badań nad żywieniem osób z chorobami autoimmunologicznymi, u których dodatkowo wystąpiła nieszczelność jelitowa.
Protokół ma na celu dostarczenie organizmowi naturalnych składników odżywczych z wykluczeniem pokarmów, które mogą prowadzić do problemów z jelitami lub nadmiernie stymulować układ odpornościowy. Dieta autoimmunologiczna stosowana jest głównie po to, by: uzupełnić niedobory żywieniowe, odbudować mikroflorę, zamknąć barierę jelitową oraz wyciszyć układ odpornościowy. Jeżeli organizm się zregeneruje, to rozpoczyna się stopniowo wprowadzać wykluczone produkty.
Zalecenia żywieniowe protokołu autoimmunologicznego można przedstawić w formie poziomów, gdzie pierwszy z nich określa jedzenie najbardziej zalecane, a ostatni najmniej. Podział wygląda następująco:
- Pierwszy poziom składa się z warzyw, które powinny stanowić 75% jadłospisu.
- Drugi poziom zawiera: podroby, które są źródłem składników odżywczych; owoce morza wspomagające proces redukcji stanów zapalnych; rosół – dobry na uszczelnienie bariery jelitowej; kiszonki działające przeciwzapalnie i wspomagające trawienie.
- Trzeci poziom wyznacza mięso – najlepiej wybierać to dobrej jakości.
- Czwarty poziom składa się ze zdrowych tłuszczy, przypraw i ziół.
- Piąty poziom przeznaczony jest na owoce, przy czym najlepiej wybierać wszelkiego rodzaju owoce jagodowe.
- Szósty poziom zawiera deser na bazie zdrowych składników przy jednocześnie występowaniu minimalnej ilości słodyczy.
Dieta ketogeniczna a Hashimoto
Dieta ketogeniczna (dieta keto) to sposób odżywiania zakładający zwiększenie podaży tłuszczów przy jednoczesnym ograniczeniu spożywania węglowodanów. W żywieniu tym podstawowym źródłem energii stają się ciała ketonowe, które wytwarzane są wskutek utlenienia kwasów tłuszczowych. Taki stan określany jest mianem ketozy.
Brakuje wystarczającej ilości badań, które definitywnie wskazywałby na same zalety lub wady stosowania diety ketogenicznej w chorobach immunologicznych. W związku z tym, że choroba Hashimoto wiąże się ze stanem zapalnym, ten sposób żywienia może wpływać bardzo korzystnie na organizm. Dlatego, iż dobrze opracowany jadłospis zawierający produkty przeciwzapalne, łagodzi skutki niedoczynności tarczycy.
Stosowanie diety keto w chorobie Hashimoto wpływa również na brak występowania skoków insuliny, a także na długo utrzymujące się uczucie sytości. Ponadto stan ketozy wspomaga koncentrację, poprawia nastrój i podnosi odporność. Wobec tego na taki sposób żywienia decydują się nie tylko chorzy, ale także osoby zdrowe, dbające o jakość żywienia.
Wśród osób ze zdiagnozowanymi schorzeniami tarczycy zauważa się problemy z tolerancją węglowodanów. Podczas spożywania jedzenia z ich dużą zawartością poziom cukru we krwi może wzrosnąć zbyt intensywnie, co wpływa na nadmierne wydzielania insuliny. Dieta ketogeniczna pomaga zrównoważyć ten stan, ponieważ dobierane w niej produkty mają niską zawartość cukru. Jednak należy podkreślić, że niewystarczająca ilość węglowodanów wywołuje negatywne konsekwencje, gdyż może wpłynąć na uwalnianie odwrotnego T3, a to prowadzi do objawów niedoczynności tarczycy.
To tylko część z przykładów działania diety ketogenicznej w Hashimoto. Decydując się na taki sposób żywienia, bardzo ważna jest konsultacja ze specjalistą ds. leczenia zaburzeń endokrynnych czy chorób autoimmunologicznych. Dzięki temu terapia żywieniowa będzie opracowana w sposób indywidualny, a jadłospis dopasowany do potrzeb i preferencji pacjenta. Zanim wdroży się rozwiązanie, jakim jest dieta ketogenna, dietetyk zapoznaje się z historią choroby i na jej podstawie opracowuje plan współpracy.
Kurs Specjalisty ds. leczenia zaburzeń endokrynnych
Polski Instytut Dietetyki za sprawą Kursu Specjalisty ds. leczenia zaburzeń endokrynnych umożliwia uczestnikowi zdobycie wiedzy niezbędnej do opracowywania zaleceń żywieniowych w wybranych chorobach autoimmunologicznych, m.in. w niedoczynności i nadczynności tarczycy.
Kursant podczas szkolenia realizuje następujące tematy:
- procesy metaboliczne i budowy ludzkiego ciała,
- podstawy endokrynologii,
- zalecenia dietetyczne w chorobach endokrynnych.
Absolwent kursu otrzymuje się zaświadczenie w języku polskim i angielskim o ukończeniu szkolenia, który potwierdza zdobytą wiedzę i umiejętności z zakresu dietetyki ds. leczenia zaburzeń endokrynnych. Należy podkreślić, w celu podjęcia pracy jako dietetyk, wymagany jest dyplom uprawniający do wykonywania tego zawodu albo uzyskany status absolwenta technologii żywności, kierunkowych studiów wyższych lub ukończony 3-stopniowy kurs dietetyki online udostępniony w ofercie Instytucji.
