Zaktualizowano dnia 26 marca 2024
Miażdżyca to jedno ze schorzeń przewlekłych zaliczanych obecnie do chorób cywilizacyjnych i grupy przypadłości sercowo-naczyniowych, które powodują co roku najwięcej zgonów (42% rocznie w Polsce). W leczeniu tej przypadłości niezmiernie ważne jest prawidłowe odżywianie, o co większość chorych najczęściej nie dba lub nie ma czasu, aby zająć się doborem odpowiedniego jadłospisu. Dlatego coraz częściej chorzy sięgają po pomoc specjalistów w tej dziedzinie. Sprawdź, co powoduje miażdżycę, jak zapobiegać miażdżycy i jaka jest rola dietetyka w leczeniu tej choroby.
Co powoduje miażdżycę?
Miażdżyca to poważna choroba tętnic, która powoduje stopniowe zwężanie ich światła poprzez gromadzenie się tzw. blaszek miażdżycowych zbudowanych z cholesterolu. Wskutek takiej nadbudowy w tętnicach możliwy jest przepływ znacznie mniejszej ilości krwi, co powoduje niedotlenienie narządów, w tym serca. Wieloletni rozwój tego schorzenia to najczęstsza przyczyna zawału serca.
Odpowiedzi na pytanie, co powoduje miażdżycę, jest kilka i występują one najczęściej jednocześnie. Przypadłość ta uwarunkowana jest zarówno czynnikami genetycznymi, jak i środowiskowymi. Chociaż bezpośrednio miażdżycę powoduje stan zapalny w obrębie naczyń, gdzie dochodzi do dysfunkcji różnego rodzaju komórek i nagromadzenia lipidów, przyczyniają się do tego także następujące czynniki:
- mała aktywność fizyczna;
- nadużywanie alkoholu;
- palenie papierosów;
- otyłość;
- nadciśnienie tętnicze;
- zbyt wysoki poziom cholesterolu LDL we krwi;
- dojrzały wiek;
- cukrzyca.
Istotną przyczyną rozwoju miażdżycy jest także nieprawidłowa dieta, złe nawyki żywieniowe, spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczów i cukrów czy żywności typu fast food.
Jak zapobiegać miażdżycy?
Aby zapobiec rozwojowi miażdżycy, należy przede wszystkim zadbać o właściwy styl życia i wypracować prawidłowe nawyki, w tym żywieniowe. Kluczowe jest w tym przypadku włączenie do codziennego rozkładu dnia aktywności fizycznej przez większość dni w tygodniu po minimum 30 minut, a także zaprzestanie palenia papierosów. Zaleca się też ograniczenie spożycia alkoholu do maksymalnie 100 g na tydzień.
Kluczowe w profilaktyce miażdżycowej jest też utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Warto tu kierować się wskaźnikiem BMI. W tym może pomóc zdrowa i odpowiednio zbilansowana dieta bogata w produkty pełnoziarniste, owoce i warzywa. Ważne jest, aby ograniczyć tłuszcze nasycone do maksymalnie 10%. Co najmniej dwa razy w tygodniu dobrze będzie też, zamiast mięsa wybrać rybę. W kwestii tego, jak zapobiegać miażdżycy, trzeba też pamiętać o wypijaniu co najmniej 1,5 litra wody dziennie.
Czego chorzy nie powinni jeść przy miażdżycy?
Osoby chore na miażdżycę powinny szczególną uwagę zwrócić na produkty, które są szkodliwe w przebiegu choroby i przyczyniają się do odkładania cholesterolu w tętnicach. Zalicza się do nich przede wszystkim słodycze, a w szczególności ciasta, ciastka, lody, słodkie bułki oraz słodkie pieczywo. Niewskazane jest również spożywanie białego chleba. Szczególnie odradza się jedzenie tłustych przetworów mięsnych, takich jak kiełbasy, boczek czy salami oraz tłustych mięs. To samo dotyczy też tłustego nabiału, w tym serów, śmietany czy mleka.
Odpowiadając na pytanie, czego nie jeść przy miażdżycy, trzeba też wymienić tłuszcze trans, wszelkie margaryny twarde, smalec, masło, olej palmowy, olej kokosowy czy słoninę. Negatywnie na stan tętnic wpływa też spożywanie dań smażonych, zwłaszcza gdy przyrządzane są w głębokim tłuszczu. Dobrze jest też z jadłospisu wykluczyć dania typu fast food.
Co jeść przy miażdżycy?
Osoby chore na miażdżycę w swoim codziennym jadłospisie powinny szczególnie uwzględnić pełnoziarniste artykuły zbożowe, owoce, tłuste i chude ryby morskie, a także surowe, jak i gotowane warzywa. Korzystnie na zdrowie wpłyną również nasiona roślin strączkowych, np. takich jak fasola, soczewica, bób, groch, soja czy ciecierzyca. Warto włączyć do diety jogurt naturalny, chude mleko, maślankę i kefir.
Z mięs dobrze jest wybierać chude gatunki, takie jak indyk czy kurczak. Dania powinny być przygotowywane na parze lub gotowane. Ponadto podczas przygotowywania sosów i dressingów należy unikać śmietany i majonezu.
Rola dietetyka w leczeniu miażdżycy
Odpowiedzi na pytanie, co jeść przy miażdżycy, wiele osób zniechęcają do zmiany nawyków żywieniowych. Są one często przekonane, że zastąpienie ulubionych produktów zdrowszymi odpowiednikami jest niemożliwe. W tym miejscu jednak kluczową rolę odgrywa dietetyk. To właśnie ten specjalista jest w stanie idealnie połączyć przyjemne z pożytecznym i tak ułożyć plan żywieniowy, aby było on właściwie dopasowany zarówno do potrzeb zdrowotnych danej osoby, jak i jej preferencji smakowych.
Z usług dietetyków korzysta dziś coraz więcej osób ze względu na rosnącą liczbę zachorowań, brak czasu na samodzielne komponowanie jadłospisu, jak i poprawiającą się świadomość społeczną odnośnie do potrzeby zdrowego odżywiania. Dlatego przyszłościowym zawodem i świetnym sposobem na poszerzenie swoich kwalifikacji zawodowych jest ,,Kurs dietetyki zaawansowany” na platformie dydaktycznej Polskiego Instytutu Dietetyki. Na wyżej wymieniony kurs mogą zapisać się osoby, które posiadają zaświadczenie o ukończeniu kursu dietetyki podstawowego. Oferowany kurs jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki, Ustawą o prawie oświatowym oraz Ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Absolwent otrzymuje dokumentację zgodną z wymogami MEiN oraz dodatkowo certyfikat ukończenia kursu dietetyki zaawansowanej w języku polskim i angielskim. Dzięki akredytacji uczelni wyższej istnieje także możliwość uzyskania dodatkowej dokumentacji w postaci dyplomu w skórzanej oprawie, rekomendacji i świadectwa ukończenia kursu. Zdobyte kwalifikacje można uzupełnić, realizując ,,Kurs dietetyka”, co pozwoli uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu dietetyka. Po kursie można podjąć pracę zarówno w Polsce, jak i we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Kurs w Polskim Instytucie Dietetyki może być dofinansowany z Urzędu Pracy.
