Aby cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem przez długie lata, należy się odpowiednio odżywiać. Proste prawda? Okazuje się jednak, że coraz więcej osób cierpi na różnego rodzaju schorzenia związane z nieprawidłowym odżywianiem. Każdy z nas posiada indywidualne preferencje odnośnie spożywanych posiłków, je o innych porach, ma inne geny i prowadzi różny tryb życia. W każdym z tych przypadków niezwykle ważne jest dobranie odpowiedniej diety. Wbrew powszechnej opinii nie dotyczy ona jedynie osób z nadwagą, które chcą – a niekiedy muszą – zrzucić zbędne kilogramy. Czym więc ona jest i jakie są rodzaje diety?
Co to jest dieta?
Dieta to termin, który przez wiele osób rozumiany jest jako jadłospis dla osoby otyłej, która chce schudnąć. Kojarzy się z restrykcjami, zakazami, głodem czy ograniczeniami. Nic bardziej mylnego. W ogólnym znaczeniu dieta oznacza sposób odżywiania oparty na zasadach dietetyki, który charakteryzuje się doborem pokarmów ustalonych pod względem ilości, jakości oraz urozmaicenia. Jest również dostosowany do potrzeb konkretnego organizmu.
Czemu dieta kojarzona jest z chudnięciem i ograniczeniami? Dlatego, że wiele chorób związanych z otyłością, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym czy właśnie nadwagą jest zależne od diety. A konkretniej – od nieprawidłowej diety.
Ogólne zasady żywieniowe
Choć istnieje wiele różnych diet, które opiszemy po krótce poniżej, istnieje kilka podstawowych zasad zdrowego żywienia. Dotyczą one:
- Regularności spożywania posiłków. Powinno się jeść od 4 do 5 posiłków w ciągu dnia w 3- lub 4-godzinnych odstępach.
- Odpowiedniego nawodnienia. Przyjęło się, żeby pić minimum 1,5 litra wody dziennie, choć według ekspertów WHO powinno być to aż 3 litry.
- Wyeliminowania słodkich napojów oraz słodyczy.
- Unikania przetworzonych produktów.
Rodzaje diet – diety osób chorych
Aktualnie istnieje wiele rodzajów diet, które stosowane są zarówno przez osoby zdrowe, jak i chore.
- Dieta podstawowa – to dieta skierowana do osób zdrowych w różnym wieku.
- Dieta lekkostrawna – stosuje się ją przy nadmiernej pobudliwości jelita grubego, w stanach zapalnych żołądka i jelit, nowotworu przewodu pokarmowego, chorobach infekcyjnych,
- Dieta wysokobiałkowa – zalecana najczęściej osobom w chorobach nowotworowych, w rozległych zranieniach i oparzeniach, dla osób wyniszczonych po przebytych chorobach,
- Dieta niskobiałkowa – stosowana w zapobieganiu wytwarzaniu nadmiernych toksyn dla organizmu, zalecana osobom, które powinny chronić zmienione chorobowo narządy (m.in. nerki, wątrobę), umożliwia ona utrzymanie dobrego stanu odżywienia pacjenta,
- Dieta bezglutenowa – wykorzystywana w przypadkach nietolerancji glutenu lub alergii,
- Dieta lekkostrawna z różnymi modyfikacjami konsystencji:
- Dieta papkowata – zalecana osobom cierpiącym na choroby jamy ustnej lub przełyku, w przypadkach utrudnionego gryzienia oraz połykania,
- Dieta przecierana – polega na zmianie konsystencji potraw i produktów,
- Dieta płynna – stosowana także w chorobach jamy ustnej, w przypadku osób nieprzytomnych bądź w innych stanach chorobowych,
- Dieta kleikowa – wykorzystywana w ostrych stanach wątroby, trzustki czy przewodu pokarmowego,
- Dieta ubogoenergetyczna – stosowana w trakcie redukcji masy ciała, najczęściej przez osoby otyłe lub z nadwagą,
- Dieta z ograniczeniem tłuszczu – wykorzystywana w przypadkach przewkleklęgo zapalenia oraz kamicy pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, a także w chorobach wątroby,
- Dieta bogatobłonnikowa – stosowana w przypadkach zaparć nawykowych, nadmiernej pobudliwości jelita grubego, kamicy żółciowej, a także otyłości i zaburzeń przemiany lipidowej.
Rodzaje diet – podstawowy podział
Podstawowy podział wyróżnia 4 rodzaje diet, do których zalicza się dietę:
- Zwyczajową – czyli naturalną, podstawową.
- Alternaytywną – dieta mająca na celu wyeliminowanie konkretnych pokarmów bądź metod ich przygotowywania. Zalicza się do niej m.in. dietę wegetariańską.
- Leczniczą – dieta, która wpływa na modyfikację podaży składników energetycznych oraz substancji odżywczych ze względu na stan zdrowia,
- Doświadczalną – dieta wykorzystywana w badaniach żywieniowych, które prowadzone mogą być na ludziach bądź zwierzętach.
Szkolenia Dietetyka
Aby podjąć zatrudnienie jako dietetyk, należy zdobyć odpowiednie umiejętności i wiedzę. Polski Instytut Dietetyki oferuje kursy, które nadają kwalifikacje. Realizacja Kursu Dietetyki Podstawowej, Dietetyki Zaawansowanej oraz Kursu Dietetyka pozwala uzyskać tytuł dietetyka wraz z dyplomem i kodem zawodu. Szkolenia Dietetyka to kursy, które możesz zrealizować online, dzięki czemu można w łatwy sposób pogodzić naukę z pracą lub innymi obowiązkami.
