Dieta dr Dąbrowskiej od lat wzbudza duże zainteresowanie – zarówno wśród osób poszukujących sposobów na „oczyszczenie organizmu”, jak i specjalistów z zakresu dietetyki. Jej charakterystyczne, postne podejście żywieniowe, opracowane przez lekarkę Ewę Dąbrowską, bazuje na silnym ograniczeniu kalorycznym oraz eliminacji białek i tłuszczów. Zwolennicy deklarują poprawę samopoczucia, utratę masy ciała. Przeciwnicy wskazują jednak na ryzyko niedoborów i brak naukowych dowodów na terapeutyczne działanie diety. Na czym zatem polega dieta dr Dąbrowskiej i dlaczego budzi tyle emocji? Sprawdź w naszym artykule.
Założenia diety dr Dąbrowskiej – czym się wyróżnia?
Dieta Ewy Dąbrowskiej to post warzywno-owocowy, którego głównym celem jest rzekome oczyszczenie organizmu z toksyn oraz pobudzenie mechanizmów samoleczenia. Jej zasady są bardzo rygorystyczne – dzienny jadłospis dostarcza jedynie około 600–800 kcal, co klasyfikuje ją jako dietę bardzo niskokaloryczną (VLCD – Very Low Calorie Diet).
Dieta Dąbrowskiej – zasady
Dieta Dąbrowskiej – zasady, które tyczą się tego modelu żywienia, obejmują:
- wykluczenie produktów bogatych w białka i tłuszcze;
- eliminację zbóż, nasion roślin strączkowych, produktów mlecznych i mięsa;
- spożycie wyłącznie warzyw niskoskrobiowych (głównie korzeniowych, kapustnych i liściastych) oraz wybranych owoców o niskiej zawartości cukru, takich jak jabłka, jagody czy grejpfruty.
Trzeba podkreślić, że dieta dr Dąbrowskiej nie jest klasyczną dietą odchudzającą, ani też pełnowartościowym modelem żywieniowym. Sama autorka określa ją jako „post” Dąbrowskiej – czyli praktykę duchowo-fizycznego oczyszczenia, a nie terapię dietetyczną.
Dieta Ewy Dąbrowskiej – czy to bezpieczne?
Chociaż post Dąbrowskiej cieszy się sporą popularnością w internecie i wśród niektórych grup pacjentów, współczesna dietetyka podchodzi do niego z dużą ostrożnością. Ograniczenie energii do 600–800 kcal dziennie przez dłuższy czas może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych:
- niedobory białka, tłuszczów, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), witaminy B12 oraz żelaza;
- spadek masy mięśniowej i obniżenie metabolizmu;
- zaburzenia hormonalne, zwłaszcza u kobiet (np. zaburzenia miesiączkowania);
- efekt jojo po zakończeniu diety;
- obniżony poziom energii i osłabienie koncentracji.
Grupy szczególnego ryzyka to m.in. kobiety w ciąży, młodzież, osoby starsze, chorujące przewlekle (np. na cukrzycę, choroby serca, nadciśnienie). Dla nich dieta dr Dąbrowskiej może przynieść więcej szkody niż pożytku. Sprawdź także inne, popularne diety odchudzające.
Rola dietetyka, czyli jak rozmawiać z klientem, który chce przejść na dietę dr Dąbrowskiej?
Zadaniem dietetyka nie jest krytyka, lecz edukacja. Coraz częściej do gabinetów zgłaszają się osoby zainteresowane alternatywnymi metodami odżywiania. Rolą specjalisty jest przedstawienie rzetelnych informacji na temat potencjalnych zagrożeń, ale także uważne słuchanie potrzeb klienta.
Jeśli klient zgłasza chęć przejścia na dietę Ewy Dąbrowskiej, należy:
- zapytać o jego motywację – czy chodzi o redukcję masy ciała, poprawę zdrowia czy może aspekt duchowy;
- wyjaśnić, dlaczego dieta Dąbrowskiej nie spełnia wszystkich norm żywieniowych i z jakimi potencjalnymi skutkami się wiąże;
- zaproponować bezpieczniejsze alternatywy, takie jak dieta śródziemnomorska, fleksitariańska czy protokoły IF (postu przerywanego);
- zachęcić do świadomego podejścia do diety i skorzystania z konsultacji z dietetykiem klinicznym.
Dobrze znać ten rodzaj odżywiania, nawet jeśli jej nie rekomendujemy – klient zasługuje na merytoryczną, wyważoną odpowiedź, a nie odrzucenie jego pomysłu bez argumentacji.
Dieta Dąbrowskiej – jadłospis na 7 dni. Co w nim uwzględnić?
Znajomość przykładowego jadłospisu to nie tylko kwestia wiedzy, ale także profesjonalizmu. Osoba zgłaszająca się z pytaniem o dietę Dąbrowskiej (jadłospis na 7 dni lub 14 dni) oczekuje konkretów.
Sprawdź poniżej przykładowy jednodniowy jadłospis, zgodny z założeniami postu:
- śniadanie: – tarta marchewka z jabłkiem i sokiem z cytryny,
- drugie śniadanie – kiszone ogórki i seler naciowy,
- obiad – zupa jarzynowa bez tłuszczu (kapusta, marchew, pietruszka, por),
- podwieczorek – pieczone jabłko z cynamonem,
- kolacja – duszona cukinia z czosnkiem i koperkiem,
- do picia – napary ziołowe (np. pokrzywa, melisa), woda.
Dieta Dąbrowskiej – jadłospis na 14 dni i zakazane produkty
Dieta Dąbrowskiej może trwać maksymalnie 6 tygodni (czyli 42 dni) w jednym ciągu. Tyle trwa najdłuższa zalecana forma postu warzywno-owocowego według dr Ewy Dąbrowskiej. Jednak tak długa kuracja powinna być przeprowadzana pod nadzorem lekarza lub doświadczonego dietetyka, zwłaszcza jeśli ktoś ma choroby przewlekłe lub przyjmuje leki.
Po takim pełnym cyklu często stosuje się tzw. dietę wyjściową (czyli stopniowe rozszerzanie jadłospisu), a następnie przechodzi się na pełnowartościową dietę roślinną, np. zgodną z zasadami diety makrobiotycznej lub śródziemnomorskiej.
Dozwolone produkty to głównie niskoskrobiowe warzywa – takie jak marchew, burak, kapusta, cukinia, seler, kalafior, brokuły, ogórek, rzodkiewka, por czy sałata. Warzywa można spożywać w formie surowej, gotowanej, pieczonej lub kiszonej. Dopuszczalne owoce to głównie jabłka, grejpfruty, cytryny i jagody – w niewielkich ilościach, traktowane raczej jako dodatek niż główny składnik posiłków. W czasie diety należy pić dużo płynów – najlepiej czystą wodę, ziołowe napary oraz rozcieńczone soki warzywne bez dodatku soli czy cukru.
Czego nie wolno jeść?
Z diety całkowicie wyklucza się produkty odzwierzęce, w tym mięso, ryby, nabiał i jaja. Niedozwolone są także wszystkie produkty zbożowe, takie jak pieczywo, makaron, kasze czy ryż. Należy zrezygnować z roślin strączkowych – jak fasola, soczewica, ciecierzyca i groch – ponieważ są zbyt kaloryczne i białkowe. Zakazane są także owoce wysokocukrowe, na przykład banany, winogrona oraz suszone owoce, ponieważ zaburzają mechanizm postu. Dieta wyklucza wszelkie źródła tłuszczów, w tym oleje, oliwę, masło, a także orzechy i pestki.
Dieta Dąbrowskiej – jadłospis na 14 dni opiera się na prostych daniach warzywnych – zupach, surówkach, warzywach duszonych, kiszonkach i niewielkiej ilości owoców. Posiłki powinny być jedzone regularnie, 3–5 razy dziennie, w odstępach co kilka godzin. Ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu – najlepiej pić minimum dwa litry wody dziennie.
Jakie objawy mogą wiązać się z wdrożeniem diety Dąbrowskiej?
W trakcie diety mogą pojawić się objawy oczyszczania, takie jak bóle głowy, zmęczenie, senność czy rozdrażnienie, które zwykle ustępują po kilku dniach. Zaleca się umiarkowaną aktywność fizyczną oraz odpowiedni odpoczynek. Po zakończeniu 14-dniowego postu należy stopniowo wracać do normalnego jedzenia, zaczynając od lekkostrawnych, gotowanych warzyw i produktów roślinnych. Wychodzenie z diety powinno trwać co najmniej kilka dni, by nie obciążyć układu pokarmowego i utrzymać efekty kuracji.
Czy dieta dr Dąbrowskiej może mieć zastosowanie terapeutyczne?
Mimo krytyki środowisk naukowych niektórzy klienci deklarują poprawę samopoczucia po zastosowaniu diety Ewy Dąbrowskiej. Czy jest to efekt oczyszczenia? Nie ma na to dowodów. Większość korzyści wynika raczej z wyeliminowania przetworzonej żywności, alkoholu i cukru oraz zwiększenia podaży warzyw.
Niektórzy dietetycy dopuszczają stosowanie diety jako krótkoterminowej praktyki samodyscypliny, np. na 3–7 dni – wyłącznie pod ścisłą kontrolą medyczną, z wykluczeniem grup ryzyka. Taki „reset” może mieć działanie psychologiczne, ale nie powinien być traktowany jako długofalowe rozwiązanie zdrowotne.
Dietetyk – odpowiedzialność i rzetelność
W świecie, w którym internet zalewają modne diety i „detoksy”, dietetyk musi stać na straży rzetelnej wiedzy. Popularność takich trendów jak dieta dr Dąbrowskiej nie powinna skłaniać do ich bezrefleksyjnego polecania. Przeciwnie – to dobry moment, by rozwijać swoje kompetencje i oferować klientom bezpieczne, zindywidualizowane podejścia.
Chcesz poszerzyć swoją wiedzę i nauczyć się, jak rozmawiać z klientem przykładowo o dietach? Sprawdź „Kurs Coaching Dietetyczny” dostępny w ofercie pid.edu.pl. To idealne rozwiązanie dla dietetyków i specjalistów, którzy chcą edukować, a nie tylko odtwarzać schematy. Kurs jest prowadzony w wygodnej i nowoczesnej formule online, a poniżej znajdziesz bloki tematyczne poruszane podczas kształcenia:
- diet coaching;
- psychologiczne aspekty diet coachingu;
- program psychologicznego wsparcia klientów;
- metodyka pracy diet coacha.
Dieta Dąbrowskiej – wyzwanie dla dietetyka i przestrzeń do świadomego wsparcia
Dieta Dąbrowskiej to nie tylko jadłospis – to zjawisko społeczne, duchowe i kulturowe. Jej popularność nie może jednak przesłaniać faktu, że jest to dieta eliminacyjna, skrajnie niskokaloryczna i potencjalnie szkodliwa przy dłuższym stosowaniu. Jako dietetyk trzeba znać jej zasady, założenia, ale przede wszystkim ograniczenia.
Zadbaj o profesjonalizm – ucz się, rozwijaj i rozmawiaj z klientem mądrze. Zapisz się na kurs „Coaching dietetyczny” na pid.edu.pl i wspieraj zdrowie z głową!
